Αριθμός 1063/2013
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Δ' Πολιτικό Τμήμα
ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΗΚΕ από τους Δικαστές: Γεώργιο Γιαννούλη,
Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Γρηγόριο Κουτσόπουλο, Παναγιώτη Ρουμπή,
Δημητρούλα Υφαντή και Μιλτιάδη Σπυρόπουλο, Αρεοπαγίτες.
ΣΥΝΗΛΘΕ σε δημόσια
συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 22 Φεβρουαρίου 2013, με την παρουσία και
της Γραμματέως Ελένης Τσιουρή, για να δικάσει μεταξύ:
Της αναιρεσείουσας: Ανώνυμης
ασφαλιστικής εταιρείας με την επωνυμία ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΓΕΝΙΚΩΝ
ΑΣΦΑΛΕΙΩΝ Η ΕΘΝΙΚΗ, που εδρεύει στη Αθήνα και εκπροσωπείται νόμιμα και η
οποία εκπροσωπήθηκε δια του πληρεξουσίου δικηγόρου τη...
ς Ιωάννη Αρνέλλο και
κατέθεσε προτάσεις.
Του αναιρεσιβλήτου: Κ. Γ.
Τ., κατοίκου ..., ο οποίος δεν παραστάθηκε και δεν εκπροσωπήθηκε από
πληρεξούσιο δικηγόρο.
Η ένδικη διαφορά άρχισε με
την από 2-6-2008 αγωγή του ήδη αναιρεσίβλητου, που κατατέθηκε στο Μονομελές
Πρωτοδικείο Αθηνών. Εκδόθηκαν οι αποφάσεις:4286/2009 οριστική του ίδιου
Δικαστηρίου και 72/2012 του Εφετείου Αθηνών. Την αναίρεση της τελευταίας
απόφασης ζητεί η αναιρεσείουσα με την από 26-6-2012 αίτησή της.
Κατά τη συζήτηση της αίτησης
αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν, όπως σημειώνεται
πιο πάνω. Ο Εισηγητής Αρεοπαγίτης, Μιλτιάδης Σπυρόπουλος, ανέγνωσε την από
19-2-2013 έκθεσή του, με την οποία εισηγήθηκε την απόρριψη της αιτήσεως
αναιρέσεως.
Ο πληρεξούσιος της
αναιρεσείουσας ζήτησε την παραδοχή της αιτήσεως και την καταδίκη του
αντιδίκου μέρους στη δικαστική δαπάνη.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατά το άρθρο 576 παρ.2 ΚΠολΔ, αν ο αντίδικος
εκείνου που επισπεύδει τη συζήτηση δεν εμφανισθεί ή εμφανισθεί, αλλά δεν
λάβει μέρος σ' αυτήν με τον τρόπο που ορίζει ο νόμος, ο Άρειος Πάγος εξετάζει
αυτεπαγγέλτως αν κλητεύθηκε νόμιμα και εμπρόθεσμα. Αν η κλήση επιδόθηκε
νόμιμα προχωρεί στη συζήτηση παρά την απουσία εκείνου που έχει κλητευθεί.
Στην προκειμένη περίπτωση,
από την προσκομιζόμενη 1350β'/6-11-2012 έκθεση επίδοσης της δικαστικής
επιμελήτριας του Πρωτοδικείου Αθηνών ..., προκύπτει ότι ακριβές αντίγραφο της
κρινόμενης αίτησης αναίρεσης, με πράξη ορισμού δικασίμου και κλήση προς
συζήτηση για την αναφερόμενη στην αρχή της απόφασης δικάσιμο (22-2-2013),
επιδόθηκε νόμιμα και εμπρόθεσμα, με επιμέλεια της αναιρεσείουσας ΑΕΕΓΑ Η
ΕΘΝΙΚΗ, στον αναιρεσίβλητο με θυροκόλληση, τηρηθεισών των νομίμων
διατυπώσεων. Επομένως, εφόσον αυτός δεν εμφανίσθηκε, ούτε εκπροσωπήθηκε από
πληρεξούσιο δικηγόρο, κατά την εκφώνηση της υπόθεσης από τη σειρά του
πινακίου, πρέπει το Δικαστήριο να προχωρήσει στη συζήτηση της υπόθεσης, παρά
την απουσία του κλητευθέντος αναιρεσιβλήτου, σύμφωνα με την προαναφερθείσα
διάταξη.
Ο κανόνας του ουσιαστικού
δικαίου παραβιάζεται αν δεν εφαρμοσθεί, ενώ συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις
εφαρμογής του ή αν εφαρμοσθεί, ενώ δεν έπρεπε, καθώς και αν εφαρμοσθεί
εσφαλμένα (Ολ.ΑΠ 36/1988). Η παραβίαση εκδηλώνεται είτε με ψευδή ερμηνεία
είτε με κακή εφαρμογή, δηλαδή εσφαλμένη υπαγωγή. Με τον από το άρθρο 559
αριθ. 1 ΚΠολΔ λόγο αναίρεσης ελέγχεται αν η αγωγή, ένσταση κ.λπ ορθώς
απορρίφθηκε ή έγινε δεκτή κατ' ουσίαν (ΑΠ 946/1992, 1037/1992), τούτο δε
μπορεί να συμβεί και με την εφαρμογή μη προσήκοντος κανόνα δικαίου (ΑΠ
80/1995). Εξ άλλου, ο υπ' αριθ. 19 του άρθρου 559 ΚΠολΔ λόγος αναίρεσης, για
έλλειψη νόμιμης βάσης, ή εκ πλαγίου παράβαση του κανόνα δικαίου, αποτελεί
συμπλήρωμα του υπ' αριθ. 1 του άρθρου 559 ΚΠολΔ λόγου. Ενώ ο υπ' αριθ. 1
λόγος ιδρύεται όταν οι πραγματικές παραδοχές της απόφασης καθιστούν προφανή
την παραβίαση κανόνα δικαίου, ο υπ' αριθ. 19 λόγος ιδρύεται όταν οι
οποιεσδήποτε παραδοχές δημιουργούν αμφιβολία ως προς το ζήτημα αν
παραβιάστηκε ή όχι ο κανόνας αυτός. Τέλος, ο λόγος του αριθ.19 προϋποθέτει
ότι το δικαστήριο εκτίμησε αποδείξεις και διετύπωσε αποδεικτικό πόρισμα, ενώ
ο λόγος του αριθ.1 μπορεί να ιδρυθεί είτε έγινε εκτίμηση αποδείξεων είτε όχι.
Με το άρθ.7 του Ν. 3557/2007
η §2 του αρθ. 10 του ΠΔ 237/1986 με το οποίο κωδικοποιήθηκε ο Ν. 489/1976
αντικαταστάθηκε και έλαβε την ακόλουθη διατύπωση: "2. Η αξίωση αυτή
παραγράφεται μετά πάροδο πέντε (5) ετών από την ημέρα του ατυχήματος, επιφυλασσομένων
των διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας για την αναστολή και διακοπή της
παραγραφής". Η διαφορά του χρόνου
παραγραφής του προγενεστέρου από το ισχύον δίκαιο (δύο έτη και πέντε έτη,
αντιστοίχως) θέτει ενδιαφέροντα ζητήματα διαχρονικού δίκαιου. Το νέο δίκαιο
δεν περιέχει ειδική περί τούτου ρύθμιση. Επιβάλλεται, επομένως, να
αναζητηθούν αλλαχού σχετικές ρυθμίσεις για την επίλυσή του. Πλέον πρόσφορη
κρίνεται η προσφυγή στο αρθ.18 του ΕισΝΑΚ, η διάταξη του οποίου δύναται να
χρησιμοποιηθεί ως μία κατευθυντήρια σκέψη και είναι σύμφωνη προς τη θεωρία
του διαχρονικού δικαίου. Βέβαια από την ΑΚ 2 καθιερώνεται η θεμελιακή για το
δίκαιο αρχή της μη αναδρομικότητας του νόμου. Η ρύθμιση αυτή αφορά τη
γνήσια αναδρομή. Δεν εφαρμόζεται όμως στη μη γνήσια αναδρομή, δηλαδή όταν ο
νέος νόμος καλείται να ρυθμίσει έννομες συνέπειες, που γεννήθηκαν μετά την
έναρξη εφαρμογής του, αλλά πηγάζουν από έννομες σχέσεις ή καταστάσεις
προϋφιστάμενες του νόμου. Επομένως, όταν η παραγραφή έχει αρχίσει υπό το
παλαιό δίκαιο και δεν έχει συμπληρωθεί κατά την έναρξη εφαρμογής του νέου
δικαίου και επιμηκύνει την παραγραφή, τότε η τελευταία συνεχίζεται υπό το νέο
δίκαιο και συμπληρώνεται κατά τους ορισμούς του νέου δικαίου. Δεν πρόκειται
για απαγορευμένη γνήσια αναδρομή, αλλά για επιτρεπτή μη γνήσια αναδρομή. Από
την διάταξη του αρθ. 18 ΕισΝΑΚ ορίζονται τα ακόλουθα: "Οι διατάξεις του
ΑΚ για την παραγραφή εφαρμόζονται και στις αξιώσεις που έχουν γεννηθεί, αλλά
δεν έχουν ακόμη παραγραφεί κατά την εισαγωγή του. Η έναρξη όμως, η αναστολή
και η διακοπή της παραγραφής κρίνεται ως προς το πριν από την εισαγωγή του
Κώδικα χρόνο, σύμφωνα με το δίκαιο που ισχύει έως τώρα". Η βασική
διαπίστωση που προκύπτει από την αμέσως ανωτέρω εκτεθείσα διάταξη είναι ότι η
διετής παραγραφή της αξιώσεως του παθόντος που άρχισε να τρέχει πριν από την
έναρξη ισχύος του Ν. 3557/2007 (14.5.2007), ενόσω δεν είχε ακόμη συμπληρωθεί
κατά την τελευταία αυτή ημερομηνία, εφεξής καθίσταται πενταετής στο σύνολό
της. Επιπροσθέτως, αν ο νομοθέτης ήθελε να αποκλείσει την επιμήκυνση της
παραγραφής του άρθρου 10 παρ.2 του ΠΔ 237/1986, όπως διαμορφώθηκε με την ως
άνω τροποποίηση, θα το όριζε ρητά.
Στην προκειμένη περίπτωση,
το Εφετείο, με την προσβαλλόμενη 72/2012 απόφασή του, δέχθηκε, ερμηνεύοντας το νόμο, ότι η ένδικη αξίωση του παθόντος -
ενάγοντος έναντι της εναγομένης ασφαλιστικής εταιρείας παραγραφόταν μετά
πάροδο δύο ετών από τον χρόνο του ατυχήματος (23-10-2005), πλην όμως, η
διετής παραγραφή της αξιώσεως του παθόντος - ενάγοντος, η οποία είχε αρχίσει
την 24-10-2005, ήταν σε εξέλιξη όταν τέθηκε σε ισχύ ο νέος νόμος (14-5-2007),
ήτοι δεν είχε συμπληρωθεί η διετία και επομένως η αξίωση αυτή παραγραφόταν
πλέον με τη συμπλήρωση πενταετίας από το ατύχημα. Κατά συνέπεια, με την
άσκηση της ένδικης από 2-6-2008 αγωγής, η οποία επιδόθηκε στην εναγομένη
ασφαλιστική εταιρεία την 6-4-2009, επήλθε λόγος διακοπής της παραγραφής υπό
την ισχύ του νέου δικαίου, η δε νέα παραγραφή είναι πενταετής, αρχόμενη από
το λόγο της διακοπής και ότι επομένως, το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, το οποίο με
την εκκαλουμένη απόφασή του δέχθηκε τα ίδια και απέρριψε τον ισχυρισμό
(ένσταση) περί παραγραφής της αξιώσεως του παθόντος που προέβαλε η εναγομένη
ασφαλιστική εταιρεία, δεν έσφαλε στην κρίση του αυτή και ορθά απέρριψε ως
αβάσιμα, τα αντίθετα που υποστήριξε η τελευταία - εκκαλούσα με τον μοναδικό
λόγο της έφεσής της.
Με αυτά που έκρινε η
αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση, ορθώς ερμηνεύθηκαν οι κανόνες ουσιαστικού δικαίου
των άρθρων 4 παρ.1 και 2, 17 παρ.2 του ισχύοντος Συντάγματος, 1 του προσθέτου
Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ, 2, 247, 261 του ΑΚ, 18 του ΕισΝΑΚ, 10 παρ.2 του Ν.
489/1976, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 7 του Ν. 3557/2007, τους οποίους
το Εφετείο δεν παραβίασε ούτε ευθέως ούτε εκ πλαγίου, τα δε περί του
αντιθέτου υποστηριζόμενα με τον πρώτο και δεύτερο λόγους αναίρεσης, από το
άρθρο 559 αριθ.1 και 19 ΚΠολΔ, ο δεύτερος των οποίων εκτιμάται και αυτός ως
λόγος από τον αριθ.1, είναι αβάσιμα και απορριπτέα, καθώς και η αίτηση
αναίρεσης στο σύνολό της. Έξοδα δεν επιδικάζονται, διότι ο αναιρεσίβλητος δεν
παρέστη, πρέπει όμως να διαταχθεί η εισαγωγή του προκαταβληθέντος από την
αναιρεσείουσα παραβόλου των τριακοσίων (300) ευρώ, του άρθρου 12 παρ.2 του Ν.
4055/2012, στο Δημόσιο Ταμείο.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την 26-6-2012 αίτηση για αναίρεση της
72/2012 απόφασης του Εφετείου Αθηνών. Και
Διατάσσει την εισαγωγή του
προκαταβληθέντος από την αναιρεσείουσα παραβόλου των τριακοσίων (300) ευρώ,
στο Δημόσιο Ταμείο.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε
στην Αθήνα στις 24 Μαΐου 2013.
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση στο
ακροατήριό του στις 30 Μαΐου 2013.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
|
