Αριθμός 1160/2013
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
A2' Πολιτικό Τμήμα
ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΗΚΕ από τους Δικαστές: Αθανάσιο Κουτρομάνο,
Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Κωνσταντίνο Τσόλα, Ευφημία Λαμπροπούλου,
Γεράσιμο Φουρλάνο και Γεώργιο Κοντό, Αρεοπαγίτες.
ΣΥΝΗΛΘΕ σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις
22 Οκτωβρίου 2012, με την παρουσία και της γραμματέως Αικατερίνης Σιταρά, για
να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:
Της αναιρεσείουσας: Ανώνυμης
εταιρείας με την επωνυμία "Μ. ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΙΑΤΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΑΝΩΝΥΜΟΣ
ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ" που εδρεύει στην... και εκπροσωπείται
νόμιμα, η οποία εκπροσωπήθηκε από την πληρεξούσια δικηγόρο της Σοφία Μήλα, με
δήλωση του άρθρου 242 παρ. 2 του Κ.Πολ.Δ.
Του αναιρεσιβλήτου: ΝΠΔΔ
"Νομαρχιακό Γενικό Νοσοκομείο Καβάλας" που εδρεύει στην ..., που
εκπροσωπείται νόμιμα, το οποίο εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του
Βασίλειο Τσατσάνη, με δήλωση του άρθρου 242 παρ. 2 του Κ.Πολ.Δ.
Η ένδικη διαφορά άρχισε με
την από 22-12-2006 αγωγή της ήδη αναιρεσείουσας, που κατατέθηκε στο Μονομελές
Πρωτοδικείο Καβάλας. Εκδόθηκαν οι αποφάσεις: 61/2008 του ίδιου Δικαστηρίου
και 155/2010 του Εφετείου Θράκης. Την αναίρεση της τελευταίας απόφασης ζητεί
η αναιρεσείουσα με την από 7-10-2010 αίτησή της.
Κατά τη συζήτηση της αίτησης
αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν, όπως σημειώνεται
πιο πάνω. ...
Ο εισηγητής Αρεοπαγίτης, Γεώργιος Κοντός, ανέγνωσε την από
11-10-2012 έκθεσή του, με την οποία εισηγήθηκε την παραδοχή του πρώτου λόγου
της αιτήσεως αναιρέσεως και την απόρριψη του δευτέρου λόγου αυτής.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Επειδή, η υπό κρίση, από 7-10-2010 (αριθ. εκθ. κατ.
109/7-10-2010) αίτηση για αναίρεση της υπ' αριθμ. 155/2010 αποφάσεως του
Εφετείου Θράκης, έχει ασκηθεί νομοτύπως και εμπροθέσμως (άρθρα 552, 553, 556,
558, 564 παρ.3, 566, 574 και 577 του Κ.Πολ.Δ.), αφού ούτε από τα έγγραφα της
δικογραφίας προκύπτει ούτε και οι διάδικοι επικαλούνται επίδοση της
αναιρεσιβαλλομένης αποφάσεως, είναι συνεπώς παραδεκτή και πρέπει να εξετασθεί
περαιτέρω ως προς το παραδεκτό και βάσιμο των λόγων της. Επειδή, με τη
διάταξη του άρθρου 559 αριθ. 1 του Κ.Πολ.Δ., ιδρύεται λόγος αναιρέσεως αν
παραβιάστηκε κανόνας του ουσιαστικού δικαίου, στον οποίο περιλαμβάνονται και
οι ερμηνευτικοί κανόνες των δικαιοπραξιών. Κατά την έννοια της διατάξεως
αυτής, ο κανόνας δικαίου παραβιάζεται, αν δεν εφαρμοστεί ενώ συντρέχουν οι
προϋποθέσεις για την εφαρμογή του, ή αν εφαρμοστεί ενώ δεν συντρέχουν οι
προϋποθέσεις αυτές, καθώς και αν εφαρμοστεί εσφαλμένα, η δε παραβίαση
εκδηλώνεται είτε με ψευδή ερμηνεία, είτε με κακή εφαρμογή, δηλαδή με
εσφαλμένη υπαγωγή (Ολ.Α.Π. 7/2006, 4/2005). Περαιτέρω, με το
άρθρο 41 του ν.δ. 496/1974 "περί λογιστικού των Ν.Π.Δ.Δ." ορίζεται
ότι κάθε σύμβαση για λογαριασμό ν.π.δ.δ., που έχει αντικείμενο άνω των 10.000
δραχμών (ήδη 2.500 € σύμφωνα με την υπ' αριθμ. 2/42053/0094/02 απόφαση του
Υπουργού Οικονομικών) ή δημιουργεί υποχρεώσεις διαρκείας, εφόσον δεν ορίζεται
άλλως, υποβάλλεται στον τύπο του ιδιωτικού εγγράφου. Το ποσό τούτο δύναται να
αυξομειούται δι' αποφάσεων του Υπουργού των Οικονομικών, δημοσιευομένων στην
Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Η πρόταση καταρτίσεως συμβάσεως και η αποδοχή
αυτής δύναται να γίνουν και δι' ιδιαιτέρων εγγράφων. Η εκ της μη τηρήσεως του
τύπου της εγγράφου αποδοχής ακυρότης αίρεται σε περίπτωση εκπληρώσεως της
συμβάσεως. Από τις διατάξεις αυτές, συνάγεται ότι ο τύπος του ιδιωτικού
εγγράφου, που απαιτείται για τις καταρτιζόμενες για λογαριασμό ΝΠΔΔ ως άνω
συμβάσεις, είναι συστατικός και όχι αποδεικτικός, και για το λόγο αυτό η
έλλειψή του καθιστά, κατά τα άρθρα 158 και 159 παρ. 1 του Α.Κ. άκυρη τη
σύμβαση, αίρεται δε η ακυρότης σε περίπτωση εκτελέσεως της συμβάσεως μόνο
όταν για την σύναψή της προηγήθηκε χωριστή έγγραφη πρόταση χωρίς να
επακολουθήσει και έγγραφη αποδοχή, όχι όμως και όταν δεν τηρήθηκε καθόλου ο
έγγραφος τύπος για την πρόταση και την αποδοχή (Ολ.Α.Π. 862/1984, Α.Π.
1057/2011, 1135/2010, 1694/2009, 1161/2009, 181/2004, 1626/1995).
Στην προκειμένη περίπτωση,
από την επισκόπηση των διαδικαστικών εγγράφων και της αναιρεσιβαλλομένης
αποφάσεως προκύπτουν τα εξής: Η αναιρεσείουσα, ανώνυμη εταιρεία με την
επωνυμία "Μ. ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΙΑΤΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΑΕΒΕ", εδρεύουσα στην ...
και δραστηριοποιουμένη στην εμπορία ιατροτεχνολογικών υλικών, με την από
4-12-2006 αγωγή της ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Καβάλας ισχυρίσθηκε
ότι με διαδοχικές συμβάσεις πωλήσεως, που κατήρτισε με το εναγόμενο και ήδη
αναιρεσίβλητο Ν.Π.Δ.Δ. "ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΑΒΑΛΑΣ", κατά
το χρονικό διάστημα από 4-2-2003 έως 27-10-2004, χωρίς δημόσια σύμβαση
προμηθείας συναπτομένη στα πλαίσια δημοσίων ανοικτών διαγωνισμών, επώλησε και
παρέδωσε στο ως άνω Νοσοκομείο τα αναφερόμενα στην αγωγή προϊόντα της,
συνολικού τιμήματος 61.275,63 € (συμπεριλαμβανομένου και του αναλογούντος
ΦΠΑ), εκδίδοντας τα αντίστοιχα τιμολόγια πωλήσεως-δελτία αποστολής, που
επίσης αναφέρονται αναλυτικώς στην αγωγή και ότι το εναγόμενο και ήδη
αναιρεσίβλητο Νοσοκομείο, παρά την ανεπιφύλακτη παραλαβή των πωληθέντων
προϊόντων και την αποδοχή της οφειλής του δεν έχει εξοφλήσει το τίμημα αυτών.
Εζήτησε δ' ακολούθως με την αγωγή να υποχρεωθεί το εναγόμενο να της καταβάλει
εντόκως το οφειλόμενο τίμημα, με βάση τις περί πωλήσεως διατάξεις, άλλως δε
και επικουρικώς με βάση τις διατάξεις περί αδικαιολογήτου πλουτισμού. Το
Μονομελές Πρωτοδικείου Καβάλας με την υπ' αριθμ.61/2008 απόφασή του δέχθηκε
ως νόμιμη και βάσιμη κατ' ουσίαν την αγωγή κατά την κυρία βάση της, ενώ κατά
την επικουρική της βάση την απέρριψε ως μη νόμιμη λόγω της επιβοηθητικής
φύσεως της εκ του αδικαιολογήτου πλουτισμού αξιώσεως, που προϋποθέτει την
έλλειψη αξιώσεως εκ συμβάσεως ή αδικοπραξίας και εντεύθεν νομίμου αιτίας, η
οποία δεν συντρέχει στην προκειμένη περίπτωση. Μετά από έφεση του εναγομένου
και ήδη αναιρεσιβλήτου Νοσοκομείου Καβάλας, εξεδόθη η προσβαλλομένη υπ'
αριθμ. 155/2010 απόφαση του Εφετείου Θράκης, η οποία απέρριψε ως μη νόμιμη
κατά ένα μέρος της την αγωγή και συγκεκριμένα για όσες εκ των αναφερομένων σ'
αυτήν συμβάσεις πωλήσεως έχουν αντικείμενο μεγαλύτερο των 2.500 € (έξι τον
αριθμό, συνολικού ποσού 32.925,01 €), λόγω ακυρότητος αυτών, οφειλομένης στη
μη τήρηση κατά τη σύναψή των του προβλεπομένου νομίμου τύπου. Επίσης το
Εφετείο έκρινε ότι δεν είχε εξουσία αυτεπαγγέλτου ερεύνης, ως προς το
απορριφθέν ως άνω μέρος της αγωγής, κατά την εκ του αδικαιολογήτου πλουτισμού
επικουρική της βάση, διότι η βάση αυτή είχε ήδη ερευνηθεί και απορριφθεί από
το πρωτόδικο δικαστήριο και δεν υπήρχε σχετικός λόγος εφέσεως ή αντεφέσεως.
Έτσι κρίνοντας το Εφετείο αναφορικά προς την απορριφθείσα κυρία βάση της
αγωγής, υπέπεσε στην εκ του άρθρου 559 αριθμ. 1 πλημμέλεια της παραβιάσεως
κανόνος ουσιαστικού δικαίου και συγκεκριμένα της διατάξεως του άρθρου 41 του
ν.δ. 496/1974 "περί λογιστικού των Ν.Π.Δ.Δ.", όπως βασίμως
ισχυρίζεται η αναιρεσείουσα με τον πρώτο λόγο της κρινομένης αιτήσεως. Τούτο
δε διότι, όπως σαφώς προκύπτει από την επισκόπηση της ενδίκου αγωγής και των
προτάσεων της αναιρεσειούσης στην πρωτόδικη και στην κατ' έφεση δίκη, και για
τις έξι (6) συμβάσεις πωλήσεως, που κρίθηκαν από το Εφετείο άκυρες, λόγω μη
τηρήσεως του προβλεπομένου νομίμου τύπου, η αναιρεσείουσα είχε επικαλεσθεί
και προσκομίσει έγγραφες αιτήσεις του αναιρεσιβλήτου περί χορηγήσεως υλικών,
βάσει των οποίων η ίδια προέβη στην πώληση και παράδοση των αιτηθέντων
προϊόντων της(αντιδραστηρίων και αναλωσίμων μικροβιολογικών υλικών),
εκδίδοντας τα αντίστοιχα τιμολόγια-δελτία αποστολής. Πρόκειται ειδικότερα για
τις υπ' αριθμ. .../18-4-2003, ...- .../17-6-2003, .../24-6-2003,
.../17-7-2003, .../2004 και .../13-9-2004 αιτήσεις παραγγελίας ή δελτία
παραγγελίας, όπως μνημονεύονται στα εκδοθέντα αντίστοιχα τιμολόγια-δελτία
αποστολής με αριθμούς .../22-4-2003, .../18-6-2003, .../25-6-2003,
.../18-7-2003, .../4-8-2004 και 017038/15-9-2004. Επομένως, εφόσον για όλες
αυτές τις συμβάσεις πωλήσεως, που αφορούν "εξωσυμβατικά", όπως
χαρακτηριστικά αποκαλούνται, είδη, λόγω μη υπάρξεως δημοσίας συμβάσεως
προμηθείας, είχε προηγηθεί έγγραφη αίτηση-παραγγελία του αναιρεσιβλήτου, η
οποία συνιστά χωριστή έγγραφη πρόταση προς σύναψη συμβάσεως πωλήσεως,
επακολούθησε δε αποδοχή αυτής από την αναιρεσείουσα και εκπλήρωση της
συναφθείσης συμβάσεως με την έκδοση απ' αυτήν αντιστοίχων τιμολογίων
πωλήσεως-δελτίων αποστολής και την παράδοση των πωληθέντων προϊόντων, η εκ
της μη τηρήσεως του εγγράφου τύπου ακυρότης αίρεται σύμφωνα με την
προδιαληφθείσα διάταξη του άρθρου 41 του ν.δ. 496/1974 και την παρατεθείσα
σχετική νομική σκέψη. Επομένως, το Εφετείο που έκρινε αντιθέτως και απέρριψε
ως μη νόμιμη την αγωγή κατά το μέρος της που θεμελιώνεται επί των έξι (6) ως
άνω συμβάσεων πωλήσεως, τις οποίες θεώρησε άκυρες, λόγω μη τηρήσεως του
νομίμου τύπου, εσφαλμένως ερμήνευσε και εφήρμοσε την προειρημένη διάταξη του
άρθρου 41 του ν.δ. 496/1974, και πρέπει κατόπιν αυτού να γίνει δεκτός ως
βάσιμος ο εκ του άρθρου 559 αριθμ. 1 Κ.Πολ.Δ. αντίστοιχος πρώτος λόγος.
Ακολούθως δε πρέπει να αναιρεθεί κατά το σχετικό μέρος της η
αναιρεσιβαλλομένη απόφαση και να παραπεμφθεί η υπόθεση για περαιτέρω εκδίκαση
στο ίδιο Εφετείο, αφού είναι δυνατή η σύνθεσή του από άλλους δικαστές κατά
την παράγραφο 3 του άρθρ. 580 ΚΠολΔ, όπως ισχύει, να καταδικασθεί δε το
αναιρεσίβλητο, ως ηττώμενο (άρθρα 176, 183 και 191 παρ. 2 Κ.Πολ.Δ.), στην
πληρωμή των δικαστικών εξόδων της αναιρεσειούσης, κατά τα ειδικότερα στο
διατακτικό οριζόμενα. Τέλος μετά την παραδοχή του πρώτου ως άνω λόγου και την
αναίρεση της προσβαλλομένης αποφάσεως, παρέλκει η έρευνα του δευτέρου λόγου
αναιρέσεως εκ του άρθρου 559 αριθ. 9 Κ.Πολ.Δ., για την μη εξέταση της
επικουρικής βάσεως της αγωγής.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Δέχεται την ένδικη αίτηση.
Αναιρεί την υπ' αριθ. 155/2010 απόφαση του Εφετείου
Θράκης κατά το μέρος της που αναφέρεται στο σκεπτικό.
Παραπέμπει την υπόθεση για
περαιτέρω εκδίκαση στο ίδιο Εφετείο, που θα συγκροτηθεί από άλλους δικαστές.
Και
Καταδικάζει το αναιρεσίβλητο
στην πληρωμή των δικαστικών εξόδων του αναιρεσείοντος, τα οποία ορίζει στο
ποσό των χιλίων οκτακοσίων (1.800) ευρώ.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε
στην Αθήνα στις 26 Φεβρουαρίου 2013.
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε
δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 10 Ιουνίου 2013.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
|
